De Europese Unie en Nederland hoe Brussel eigenlijk ons leven bepaalt

Vraag een willekeurige student wat de Europese Unie precies doet en je krijgt waarschijnlijk een vaag antwoord over “regels” en “subsidies”. De EU klinkt als iets dat zich ergens in Brussel afspeelt tussen mensen in pakken die Engels met een accent praten. Toch beïnvloeden de besluiten van de EU bijna alles wat je dagelijks doet. Van de prijs van je biertje in de supermarkt tot je recht op studeren in een ander land. Alleen voelt dat voor veel studenten helemaal niet zo.

Waarom Nederland niet zonder de EU kan

Volgens Rijksoverheid.nl is de Europese Unie eigenlijk gewoon een samenwerking van landen die elkaar helpen met economie, veiligheid en klimaat. Klinkt saai, maar het zorgt ervoor dat Nederland sterker staat. Zonder de EU zouden we hogere prijzen hebben, minder handelsvoordelen en minder bescherming tegen gekke politieke besluiten. En als student profiteer je daar direct van, want dingen zoals de euro en goedkope reizen in Europa maken studeren in het buitenland ineens veel makkelijker.

Wat Brussel echt beslist

Wat veel mensen niet weten, is dat de EU ook invloed heeft op dingen waarvan je denkt dat ze puur Nederlands zijn. Op Europa.eu kun je zien hoeveel wetten en regels uit Brussel komen. Denk aan milieuregels, voedselveiligheid, privacywetgeving en zelfs studentenuitwisselingen zoals Erasmus+. Dat betekent dat politici in Den Haag vaak niet eens alles zelf bepalen. Ze moeten zich houden aan Europese afspraken, en dat zorgt soms voor frustratie in de Tweede Kamer. Maar eerlijk, zonder samenwerking met de EU zouden we veel kwetsbaarder zijn.

De voordelen die we vergeten

De meeste studenten staan niet stil bij de voordelen van de EU omdat die heel vanzelfsprekend lijken. Je kunt zonder moeite op vakantie naar Spanje, werken in Duitsland of studeren in België zonder ingewikkelde visa of gedoe met geld wisselen. Als je een pakketje bestelt bij een buitenlandse webshop, komt het meestal gewoon aan zonder extra kosten. En toch hoor je zelden iemand zeggen “bedankt, EU”. Misschien omdat het makkelijker is om te klagen dan te waarderen wat wél goed gaat.

De kritiek die wél terecht is

Tegelijkertijd is de EU niet perfect. Er worden gigantische bedragen uitgegeven aan projecten waarvan je soms denkt: moet dat echt. En de besluitvorming is traag, alsof elke stap eerst zes commissies en drie vertalingen nodig heeft. Veel mensen voelen zich ook niet vertegenwoordigd, omdat het Europees Parlement zo ver weg lijkt. Studenten snappen dat gevoel maar al te goed, want eerlijk, wie heeft ooit een Europees politicus op TikTok gezien.

Hoe Nederland in Brussel probeert op te vallen

Nederland speelt binnen de EU een grotere rol dan veel mensen denken. We zijn één van de belangrijkste handelspartners van Europa en hebben veel invloed op financieel beleid. Maar dat betekent ook dat we vaak streng zijn. Nederland staat bekend als het land dat op de centen let en niet zomaar akkoord gaat met extra uitgaven. Dat is goed voor stabiliteit, maar soms een beetje gierig als het gaat om solidariteit met armere lidstaten. Het blijft balanceren tussen meedoen en niet te veel betalen.

Waarom jongeren weinig voelen bij de EU

Voor studenten is de Europese Unie een beetje te abstract. Het is geen onderwerp waar je het bij de borrel over hebt. Het idee van “meer Europese samenwerking” klinkt prima, maar het raakt je pas echt als je zelf merkt wat het betekent. Bijvoorbeeld als je via Erasmus in een ander land studeert of een stage vindt dankzij Europese subsidies. Tot die tijd blijft de EU iets wat je vooral tegenkomt in nieuwsberichten met vlaggetjes en moeilijke termen.

Europese regels in het dagelijks leven

Toch zijn er meer Europese regels dan je denkt. Je mobiele internet in Frankrijk werkt omdat er Europese afspraken zijn over roaming. De producten die je koopt moeten voldoen aan EU-veiligheidsnormen. Zelfs het feit dat je als consument geld terug kunt krijgen bij online aankopen komt door Europese wetgeving. Het zijn kleine dingen die samen laten zien dat Brussel niet zo ver weg is als we denken.

De EU in tijden van crisis

Tijdens crises merk je pas echt hoe belangrijk de EU is. Denk aan de coronapandemie, waarin landen samenwerkten om vaccins in te kopen. Of aan de oorlog in Oekraïne, waar Europa ineens een front van eenheid moest vormen. Zulke momenten laten zien dat samenwerking geen luxe is, maar noodzaak. Tegelijkertijd ontstaan er dan ook discussies over macht en geld. Moet elk land evenveel zeggen hebben of weegt Duitsland zwaarder omdat ze meer betalen.

Wat studenten kunnen doen met Europa

De meeste studenten weten niet eens dat ze mogen stemmen voor het Europees Parlement. En dat is zonde, want juist daar wordt besloten over thema’s die jongeren direct raken, zoals klimaat, digitalisering en studentenuitwisseling. Als meer jongeren zouden stemmen, zou de EU misschien ook wat jonger en minder stoffig aanvoelen. Bovendien is er online veel informatie te vinden over hoe Europa werkt, zonder dat je eerst een politiek handboek hoeft te lezen. Het vraagt alleen wat interesse en misschien een paar minuten per week om iets te snappen van wat daar gebeurt.

Brussel is dichterbij dan je denkt

De Europese Unie klinkt als iets abstracts, maar het is eigenlijk gewoon een verlengstuk van onze eigen politiek. De wetten die daar gemaakt worden, bepalen mee hoe jij leeft, werkt en studeert. We kunnen blijven doen alsof het allemaal ver weg is, maar de waarheid is dat Brussel dichterbij is dan je denkt. Misschien moeten we er gewoon wat minder lacherig over doen en wat vaker nadenken over hoe we die macht kunnen gebruiken in plaats van negeren. Want of je nu wilt of niet, Europa beslist mee over jouw toekomst.