Wat is GABA & helpt een supplement?

GABA is de belangrijkste remmende neurotransmitter: het vermindert spanning, angst, rusteloosheid en zorgt ervoor dat we in slaap kunnen vallen. Veel neurologische ziekten zijn in verband gebracht met een tekort aan GABA. Maar hoe werkt GABA? Verhoogt GABA supplementatie de concentratie in de hersenen? Waar helpen supplementen bij waarom zou je eigenlijk GABA bestellen? Tijd voor antwoorden. 

Wat is GABA?

GABA, of gamma-aminoboterzuur, is een neurotransmitter in het zenuwstelsel. De rol van neurotransmitters (neurotransmitters) is om deel te nemen aan het transport van informatie tussen de cellen van het zenuwstelsel. GABA heeft de structuur van een aminozuur en wordt daarom geclassificeerd als een aminozuur neurotransmitter. 

Het is echter een niet-proteïne aminozuur – het lichaam gebruikt het niet om eiwitten op te bouwen. Gamma-aminoboterzuur wordt in het lichaam geproduceerd uit een ander aminozuur, dit keer een eiwit – glutamaat.

GABA is de belangrijkste remmende neurotransmitter van het menselijke zenuwstelsel. Over het algemeen blokkeert of remt het bepaalde signalen in de hersenen en vermindert het de activiteit van het zenuwstelsel. Van GABA wordt daarom gezegd dat het een kalmerend effect heeft en angst, spanning en vrees vermindert. GABA is cruciaal voor het functioneren van het centrale zenuwstelsel (CZS), waar 60 tot 75% van alle synapsen GABAergisch – remmend – zijn.

GABA – het werkingsprincipe in het zenuwstelsel

Om het effect van GABA zichtbaar te maken, moet het zich verbinden met een van zijn receptoren – GABAa of GABAb. GABA-receptoren zijn ionotrofe receptoren, wat betekent dat wanneer ze zich binden aan GABA, er een bijbehorend ionkanaal wordt geopend dat positief of negatief geladen moleculen doorlaat. GABAa-receptoren geven negatieve Cl- chloride-ionen door en GABAb-receptoren geven positieve kalium-ionen door. Deze beïnvloeden de polariteit van het membraan van de zenuwcel en maken het minder waarschijnlijk dat een zenuwimpuls wordt doorgegeven aan de volgende cel. Op deze manier wordt de reactie van het lichaam geremd.

Wat is de rol van GABA in het menselijk lichaam?

Als een wijdverspreide remmende neurotransmitter in het zenuwstelsel beïnvloedt GABA een breed scala aan gedragingen. Deze omvatten angstcontrole, stressrespons, circadiaan ritme, slaapregulatie, effecten op het geheugen, stemming, bloeddruk en zelfs pijnperceptie. Lage GABA-niveaus of disfunctie van het GABA-erge systeem worden gecategoriseerd als oorzaken van overmatige reacties op chronische stress, angst en slaapstoornissen zoals slapeloosheid. Daarom gebruiken we bij de behandeling van deze stoornissen middelen die de binding van GABA met zijn receptoren verhogen en de remmende signalen versterken door gevoelens van angst en stress te verminderen, het inslapen te versnellen en het aantal ontwakingen uit de slaap te verminderen.

Het is belangrijk op te merken dat bij de behandeling van een tekort aan GABA de neurotransmitter niet oraal wordt toegediend, maar dat er middelen worden gebruikt om de beschikbaarheid ervan voor zenuwcellen te verhogen.

GABA in voedsel

GABA komt niet veel voor in voedingsmiddelen. Het kan worden gevonden in thee, tomaten, sojabonen, gekiemde rijst of voedingsmiddelen die zijn gefermenteerd met melkzuurbacteriën. Hieronder vallen yoghurt, kimchi, zuurkool, ingemaakte citroen, miso, tempeh, kombucha, sojasaus en vissaus. Het hogere GABA-gehalte in gefermenteerde voedingsmiddelen wordt veroorzaakt door de productie ervan door micro-organismen.

Wat gebeurt er met GABA in het lichaam na consumptie?

Wetenschappers zijn het hier niet over eens. Lange tijd werd aangenomen dat GABA de bloed-hersenbarrière niet passeert. Momenteel tonen sommige onderzoeken aan dat GABA dat oraal wordt ingenomen slechts in kleine hoeveelheden in de hersenen terechtkomt, terwijl andere onderzoeken het tegenovergestelde aantonen, namelijk dat de hoeveelheden aanzienlijk zijn. 

Onderzoekers suggereren ook dat GABA het perifere zenuwstelsel kan beïnvloeden via de darm-hersen-as. Maar wat er precies gebeurt met GABA dat oraal wordt ingenomen, met voedsel of in supplementvorm, is nog niet wetenschappelijk bewezen.

Voedingssupplementen met GABA (gamma aminoboterzuur) kunnen de normale werking van het zenuwstelsel ondersteunen. Ze moeten niet worden gebruikt als vervanging voor een gevarieerde voeding.

Waarom gebruiken mensen GABA supplementen?

De lage niveaus van GABA in voeding en de grote hoop die mensen hebben dat het kan helpen bij het verminderen van stress, slaapproblemen en het verbeteren van de stemming, hebben de beschikbaarheid van voedingssupplementen met gamma-aminoboterzuur zeer groot gemaakt. Mensen grijpen naar GABA vanwege:

– Stemmingsstoornissen

– Depressie

– Ziekte van Parkinson

– ADHD

– Angst

– Slaapstoornissen

– Paniekaanvallen

Effecten van GABA suppletie op stress en slaap

Tot nu toe is bekend dat GABA kan helpen bij het verminderen van stress en slaapstoornissen, zoals een systematisch overzicht van beschikbare wetenschappelijke onderzoeken, gepubliceerd in 2020, liet zien.

Het effect van GABA op stress is afhankelijk van de dosering. In onderzoeken werd GABA toegediend in hoeveelheden variërend van 2 tot 100 mg. Van doses onder de 30 mg wordt gedacht dat ze alleen het autonome zenuwstelsel (AUN) beïnvloeden, terwijl hogere doses door de bloed-hersenbarrière kunnen dringen en ook het centrale zenuwstelsel (CNS) kunnen beïnvloeden. 30 minuten na inname van GABA werd een afname van stressmarkers waargenomen.

GABA heeft mogelijk een gunstig effect op het sneller in slaap vallen. Om het effect te zien, moet GABA 30-60 minuten voor het slapen gaan worden ingenomen, voor een langere periode van ten minste enkele dagen. Eenmalige doses zijn in onderzoeken niet effectief gebleken. De hoeveelheden GABA die een positief slaapverwekkend effect hebben variëren van 100-300 mg per dag.

Onderzoek suggereert tot slot dat biosynthetische GABA in voedingssupplementen minder effectief is dan GABA in voedsel. Dit kan worden veroorzaakt door de aanwezigheid van andere stoffen in voedingsmiddelen die het zenuwstelsel beïnvloeden en het effect van GABA versterken.