Wanneer ga je naar de huisarts, en wanneer doe je een zelftest?

Iedereen voelt zich weleens niet lekker. Soms is het een simpele verkoudheid, andere keren twijfel je of je naar de huisarts moet. Gelukkig zijn er tegenwoordig ook zelftesten die je snel meer duidelijkheid kunnen geven. Maar wanneer kies je voor een zelftest, en wanneer is het verstandig om direct een huisarts te raadplegen? 

In dit artikel helpen we je die afweging maken.

Wat zijn zelftesten en hoe betrouwbaar zijn ze?

Zelftesten zijn diagnostische tests die je thuis kunt uitvoeren. Denk aan Darmtesten, Hormoontesten, Psychische testen en zelfs SOA testen. Deze zelftesten zijn bedoeld om snel een indicatie te geven over je gezondheid. Ze zijn vaak eenvoudig in gebruik en geven een betrouwbaar resultaat.

Toch is het belangrijk om te weten dat zelftesten ook een verkeerd resultaat kunnen geven. Factoren zoals onjuiste afname, verkeerde opslag of een test die niet goed gekalibreerd is, kunnen de uitslag beïnvloeden. Een positieve of negatieve uitslag betekent niet altijd dat er niets aan de hand is. Twijfel je over het resultaat? Dan is een bezoek aan de huisarts verstandig.

Wanneer is een zelftest voldoende?

Een zelftest kan handig zijn als je:

• Een snelle indicatie wilt zonder meteen naar de huisarts te gaan.
• Geen ernstige klachten hebt, maar wel wilt controleren of er iets speelt.
• In staat bent om het resultaat goed te interpreteren en hier verantwoord op te handelen.

Bijvoorbeeld: een zwangerschapstest is meestal betrouwbaar als deze correct wordt uitgevoerd, en bij een positieve uitslag hoef je niet direct naar de huisarts. Maar bij onduidelijkheid of klachten is het alsnog goed om medische bevestiging te zoeken.

Wanneer moet je wél naar de huisarts?

Soms is een zelftest niet voldoende en is medisch advies noodzakelijk. Ga altijd naar de huisarts als:

• Je klachten verergeren of aanhouden. Denk aan een aanhoudende hoest, onverklaarbaar gewichtsverlies of langdurige buikpijn.
• Een zelftest een positief resultaat geeft, maar je klachten hebt. Bijvoorbeeld bij een positieve SOA-test of een verhoogde bloedsuikerwaarde.
• Je twijfelt over de betrouwbaarheid van de test of het resultaat. Sommige thuistesten kunnen foutieve uitslagen geven, vooral bij verkeerd gebruik.
• Je een chronische aandoening hebt en je merkt dat je gezondheid achteruitgaat.
• Er spoedeisende klachten zijn. Denk aan plotselinge verlammingsverschijnselen, hevige pijn op de borst of ademhalingsproblemen.

Zelftest of huisarts? Een voorbeeld uit de praktijk

Stel, je voelt je al een paar dagen grieperig en besluit een zelftest te doen voor COVID-19. De test is negatief, maar je klachten worden erger en je hebt moeite met ademen. In dit geval is het niet verstandig om te vertrouwen op de negatieve zelftest; een bezoek aan de huisarts of zelfs de spoedeisende hulp is dan noodzakelijk.

Een ander voorbeeld: je vermoedt een blaasontsteking en doet een zelftest. De test geeft een positieve uitslag. Als je lichte klachten hebt, kun je proberen dit met extra drinken en rust aan te pakken. Blijven de klachten aanhouden of krijg je koorts? Dan is een huisartsbezoek wél nodig.

Succes met het maken van de afweging

Zelftesten zijn een handige manier om meer inzicht te krijgen in je gezondheid, maar ze vervangen niet altijd het advies van een huisarts. Bij lichte, niet-verontrustende klachten kan een zelftest een prima hulpmiddel zijn. Heb je echter ernstige symptomen, twijfel je over de uitslag of voel je je steeds slechter? Dan is een bezoek aan de huisarts de veiligste keuze. Je gezondheid is immers te belangrijk om te gokken op een teststrip.